Het is weer de tijd van donkere avonden: de wintertijd is begonnen. Die ene nacht van zaterdag op zondag waar we extra lang op bed kunnen liggen.
Professor Greg Murray, die ‘cardadiaan ritmes’ bestudeert aan de Swinburne University in Melbourne, meent dat zo’n verandering (van zomer- naar wintertijd) kan zorgen voor slaapproblemen in de weken die volgen. Ons lichaam moet zich immers aanpassen aan de verandering in het slaap-waakritme. Een carcadiaan ritme is een biologisch ritme, waarvan de cyclus gemiddeld één dag duurt (ook wel 24-uurs ritme of slaap-waakritme genoemd).
Volgens sommige studies kan deze verandering van zomer- naar wintertijd ook zorgen voor een hoger aantal verkeersongelukken, hartaanvallen en conflicten op het werk in de daaropvolgende week.
Volgens Murray zijn de zomer- en wintertijd vooral bedoeld om energie te besparen. Onze menselijke activiteiten worden immers naar het midden van de dag verplaatst. Dit lijkt een goed idee, maar deze aanpassing kan slaapproblemen en zelfs stoornissen veroorzaken. Hoewel de wintertijd slechts om één enkel uurtje gaat, werkt deze verandering toch belastend bij veel mensen. Bovenop een chronisch slaapgebrek, waar velen onder lijden, zorgt deze belasting ook bij veel mensen voor een afgenomen alertheid, een slechtere concentratie en mindere mentale prestaties.
Murray meent dat we in een verkeerd carcadiaans ritme slapen, voordat het lichaam en tevens onze biologische klok zich realiseren dat de verandering plaats heeft gevonden. De echte nachtbrakers onder ons die tot in de late uurtjes opblijven, doen er soms weken over om weer in een goed ritme te komen.
Toch heeft zo’n extra uurtje slaap ook zijn voordelen. We leven niet alleen meer in het licht en maken daar ook gebruik van, maar we bewegen ook meer, ons sociale leven krijgt een boost en we worden meer blootgesteld aan zonlicht. Allemaal zaken die goed zijn voor de mentale gezondheid en uw welzijn.
Om de overgang van zomer- naar wintertijd vlot te laten verlopen, zijn hier een paar tips:
1. Goed plannen. Houd er rekening mee dat u in de erop volgende dagen last kunt krijgen van een licht slaapgebrek. Sta op tijd op, zodat u op tijd op uw bestemming komt en u zich niet hoeft te haasten in het verkeer. En laat uw sociale interacties met anderen niet beïnvloed worden.
2. Aanpassing. Het is erg belangrijk dat onze biologische klok zich aanpast aan een eerdere slaap- en waakcyclus. U kunt dit natuurlijk een handje helpen door veel buiten te zijn, frisse lucht binnen te krijgen en te genieten van het daglicht. Zeker wanneer u een echte nachtbraker bent of wat jonger.
